Welkom in de rubriek UITGEWERKT waarin we gepensioneerde informaticadocenten interviewen, onze vierde gast is: Johan Hoekstra
Johan Hoekstra is sinds de zomervakantie van 2020 met pensioen. Hij heeft 42 jaar in het onderwijs gewerkt waar hij heel wat vakken heeft mogen geven. Sinds 2001 gaf hij het vak informatica. Het interview is afgenomen door Maarten van Sprang.
Hoe is het allemaal begonnen?
”Ik ben in 1978 gestart als invaldocent in het basisonderwijs. Toen er een overschot aan docenten was. Daardoor werd je gebeld en opgeroepen. Dit in tegenstelling tot nu, met juist een tekort aan docenten. Daarna probeerde ik opnieuw een baantje te vinden maar dat was lastig. Mijn buurman had dan wel werk alleen dat was dan ‘s ochtends vroeg aardappeltjes rooien. Dat was niet wat ik wilde gaan doen. Uiteindelijk heb ik toch een baan gevonden in het LBO wat nu het vmbo is. Ik begon daar met het geven van AVO vakken zoals onder andere geschiedenis, rekenen en Nederlands. Ik deed daar dus van alles en nog wat. Op een gegeven moment heb ik een akte Engels gehaald. Toen ben ik verhuisd naar de mavo om Engels te gaan geven. In de tussentijd had ik interesse gekregen in computers en kocht ik de Commodore 64. Daarop begon je met het overtypen van computerlijsten zoals peeks and pokes.
Zo raakte ik een beetje geïnteresseerd in de computer. Maar mijn echte interesse ontstond pas toen mijn vriend informatica studeerde aan de universiteit in Groningen. Hij liet mij toen het één en ander zien wat ik heel mooi vond.”
”Later hebben we met drie scholen een lokaaltje ingericht daar stonden 16 Commodore 64’s met 2 harddrives. Je kon daar met veel leerlingen tegelijk terecht. Als je daar les wilde geven moest je wel een half uur van te voren de spullen aan zetten want zolang duurde het om op te starten. Het werkte dan wel en je kon kleine spelletjes maken, maar stelt nu niks meer voor.’’ Rond 1984/1985, sleepte men op de school waar ik toen werkte allemaal PC’s de school in. Dat was het zogenaamde NIVO-project. Ze vroegen wie er wat mee wilde doen en ik wilde dat natuurlijk! Als je de apparatuur vergelijkt met nu is het heel langzaam en het was maar de basis.”
Op welke scholen heb je lesgegeven?
”Ik weet niet meer alle scholen. Omdat ik natuurlijk invalkracht ben geweest, heb ik op heel veel scholen lesgegeven. Ik heb het langst gewerkt bij een basisschool in Medemblik. Toen ben ik naar een LTS gegaan in Zaandam daar heb ik bijna 6 jaar gezeten. Daarna ben ik naar de mavo gegaan in Zaandijk die na een aantal jaar samen ging met een andere school. Daar heb ik ongeveer gezeten van 1985 tot 2001. Daar gebeurde van alles, want er kwam een nieuw gebouw. In dat gebouw kwam een computerlokaal wat wij als docenten zelf moesten inrichten. Op zaterdagochtend stond ik gaten te boren en alle draden goed te leggen waardoor de computers alleen nog maar aangesloten hoefden te worden. Zo zie je maar hoe de tijden zijn veranderd. We waren vooral aan het uitvinden toen.”
“Op een gegeven moment kwam er informatica 2e fase. Alleen was men vergeten dat er ook nog docenten moeten zijn die het moeten geven. Dus er werd een nascholingstraject ingesteld voor diegenen die dat wilden. Dat heette dan CODI. Dat werd aangeboden rond 1998. Ik stak mijn vinger op, maar ik werd niet aangenomen. Want vrouwen hadden daar voorrang. Ik vond dat heel jammer. Het jaar daarop mocht ik toch wel meedoen en heb ik de nascholing helemaal gevolgd. Via CODI heb ik een paar mensen leren kennen zoals: Frans Peeters en Louis van de Werff.
Vanaf 2001 tot 2020 heb ik het vak informatica gegeven. Ik heb nog wel een switch gemaakt van school omdat de school in Zaandijk lager niveau ging lesgeven waardoor er geen informatica meer werd gegeven. Ik ben toen naar Castricum gegaan. Daar heb ik tot de zomervakantie 2020 gewerkt, waarna ik met pensioen ben gegaan.”
Hoe vond je het om online les te geven?
”Het online lesgeven was technisch geen probleem omdat ik er toch al mee bezig was en de lesstof was al online. Het was alleen moeilijk om contact te houden met de leerlingen. Het online lesgeven zelf was het dan ook niet voor mij. De leerlingen maakten veel te weinig opdrachten. Je kunt ze wel mailen en bellen alleen heb je er dan toch geen grip op. Er was wel verschil tussen de leerlingen die het echt leuk vonden en alles netjes maakten en de leerlingen die het vak hebben gekozen omdat je een vak moest kiezen. Ik heb zelfs met een jongen meegemaakt dat hij niet meer te bereiken was zowel via de mail als via telefoonnummers niet. Hij was gewoon onbereikbaar. Ik vond dat dan ook heel lastig.”
Heb je nog fysiek les kunnen geven voordat je met pensioen ging?
”Nee, Ik ben gestopt toen er alleen nog online lessen waren en ben thuis geëindigd met lesgeven. Ik vond het helemaal niks om online te eindigen maar er zat niks anders op. Ik vind het wel een fijn gevoel dat ik nu vrij ben en kan doen wat ik wil.”
”Ik tennis en heb nog een klein baantje bij de Staatsexamens. Daarnaast heb ik afgelopen schooljaar 1 keer per week een blokuur informatica gegeven bij een particuliere school. Ik had dan drie mensen om les te geven en kon ze daardoor heel goed helpen en veel aandacht geven.
Ik ben nu ook van plan om aankomende zomer op vakantie te gaan met mijn zoon naar Rome. Dan kunnen we weer bijkletsen en mooie plekken gaan bezoeken. Zo heb ik nog genoeg dingen te doen en neem ik er alle tijd voor!”
Ging je wel eens naar de bijeenkomsten?
”Jazeker, elk jaar! Het waren leuke bijeenkomsten waar je veel dingen leerde. Ik ben een keer ergens in Schiedam geweest waar ze robots maakten. Je zag die dingen zelfs treinwagons in elkaar lassen. Er waren ook 10 robots voor de kippenslachterij. Kijk dat is niet leuk maar het principe dat dat door een robot kan is gewoon heel gaaf.”
Was je de enige docent informatica?
”Ja, ik ben altijd een eenpitter geweest en daarom vond ik het ook heel belangrijk om naar bijeenkomsten te komen zo ging ik naar verschillende bijeenkomsten waardoor ik over het algemeen aardig up to date was. Op je eigen school had je niet echt mensen die informatica begrijpen. Zo zijn de docenten die op de bijeenkomsten waren ook je collega’s omdat je dingen met ze kan delen en vragen hoe zij het doen. Ze snappen ook het niveau waar je over praat waardoor je niet alles hoeft uit teleggen
Er zijn natuurlijk een aantal leerlingen die het allemaal heel goed begrijpen en die er in hun vrije tijd ook heel erg mee bezig zijn. Die leerlingen moet je weer anders behandelen en meer vrijheid gunnen zodat ze zichzelf goed kunnen ontwikkelen. Zulke leerlingen had je er elk jaar wel tussen zitten waardoor je hele goeie energie krijgt.
Wat is het mooiste met wat je is bijgebleven?
”Er waren veel leuke momenten maar eentje is me altijd goed bij gebleven en dat was een opdracht om een eigen app voor een telefoon te maken. Er waren drie jongens mee bezig die een beetje geheimzinnig aan het doen waren. Als je dan langs liep in het lokaal vroeg ik me af of ze wel aan het werk waren. Uiteindelijk waren ze dat wel en hebben ze de app ook echt online gebracht.
Ik heb hem zelfs nog op mijn telefoon staan en speel het nog regelmatig. Het spelletje gaat over planneten. Je bent een poppetje die van de ene naar de andere planeet gaat terwijl de planneten draaien. Dat presenteerden ze dan gewoon voor de klas terwijl dat een hele prestatie is. Voor die jongens geeft dat natuurlijk een hele erge boost maar voor de docent is het ook heel fijn om te zien dat je leerlingen het leuk hebben en je ze ziet ontwikkelen. Daar haalde ik als docent heel veel energie uit waardoor ik nooit tegen een burn-out of iets ben aangelopen.”
Wat vond je van de telefoon in het onderwijs?
”Lastig, het punt met de telefoon is dat je heel snel bent afgeleid en je kijkt voor 1 melding al op je telefoon. Het aantal mogelijkheden op zo’n ding is heel groot maar niet handig voor in het onderwijs. Ik heb ooit een keer meegemaakt dat een leerling werd gebeld door zijn baas. Dus ik zei hier die telefoon toen zei hij nee dat is mijn baas waarop ik zei ik ben hier de baas en ik zal wel vertellen wanneer jij kan werken of niet. Toen werd er snel weggedrukt en sindsdien heeft hij nooit meer gebeld in de les.”
Wil je ook in de rubriek ‘Uitgewerkt’, net als Johan Hoekstra? Stuur dan een mail naar [email protected] en we nemen contact met je op voor een interview.
