Gezonde schermtijd draait om balans

Gezonde schermtijd draait om balans. Dit was de conclusie na de digitale netwerksessie georganiseerd door Netwerk Mediawijsheid afgelopen maand. Freek Zwanenberg ging in gesprek met voormalig jeugdarts Noor Landsmeer, GGZ-therapeut Monique Hendriks en Tony van Rooij van het Trimbos-instituut. De vraag die tijdens de sessie centraal stond was: ”Hoe stimuleren we gezonde schermtijd bij kinderen én volwassenen?’ 

Wat is een gezonde schermtijd?

Balans is nu nodig nu beeldschermen net meer weg te denken zijn uit ons dagelijks leven. De afgelopen jaren is gebleken dat beeldschermen nadelig invloed hebben op de gezondheid en ontwikkeling van jeugd en jongeren. Het onderzoek van Iene Miene Media uit 2020 wijst er gelukkig op dat mediagebruik vooral spelen binnenshuis verdringt, niet het buitenspelen.

Remco Pijpers, strategisch adviseur digitale geletterdheid bij Kennisnet, geeft aan: “In Nederland ligt de nadruk te veel op schermspijt en schermschuld. Gezond schermgebruik gaat niet alleen over tijd en hoe het elke keer weer mislukt het binnen de perken te houden. Maak ouders duidelijk wat onder kwaliteit kan worden verstaan. Maak bijvoorbeeld onderscheid tussen ‘benutten’ en ‘digitaal snacken’. Leer dat eerst in te zien. Zo oefen je ‘aandacht’. Gewenst resultaat: dat je sneller aanvoelt wanneer je een scherm los moet laten, zowel bij het benutten als het snacken. Die oefening, daar draait het om.”

Alle aanwezigen van de sessie zijn het er mee eens dat het gaat om wat je met de geboden schermtijd doet. Schermtijd is immers ook communiceren met vrienden, schoolwerk maken, lezen en knutselen. Marijke de Valck geeft aan: “Het maakt nogal uit wat je kijkt. Er is enorm veel verrijkend en verdiepend mediamateriaal in Nederland. Zo kan schermtijd (mits onderdeel van een gezonde leefstijl) een positief onderdeel van de opvoeding zijn.”

Balans vinden

“Professionals zijn het erover eens dat veel zitten en schermgebruik de gezondheid verstoren. Terwijl via schermen ook behoeften worden vervuld die belangrijk zijn voor een goede gezondheid, deelt Tony van Rooij. Er is dus geen ontkomen aan. “Sociale contacten, verbinding maken met vrienden en familie, ontspanning en een momentje voor jezelf: het gaat allemaal via het scherm.”

Het gaat dus om balans vinden tussen:

• Tijd voor jezelf en tijd voor verbinding om sociaal gezond te blijven;
• Ontspanning en inspanning voor je mentale gezondheid;
• Beweging, stilzitten en slapen om lichamelijk gezond te zijn.

Uit de netwerksessie kwamen er verschillende tips naar voren bij de afsluitende vraag: ‘Hoe stimuleren we gezonde schermtijd bij kinderen (en volwassenen)?’

• Geef het goede voorbeeld
• Weet wat je kind doet, als eerste
• Bewustwording
  • samen afspraken maken over schermtijd
  • goed uitleggen waarom regels nodig zijn
  • consistent zijn
  • afspreken dat kinderen altijd eerst toestemming vragen voor schermgebruik en samen bepalen ja/nee en welke inhoud
  • gebruik de haakjes uit de actualiteit om het gesprek aan te gaan
  • begrijpen wat de bedrijven achter de producten willen en zo het vermaak bewust kiezen
• Afwisseling
  • gewoontes aan/afleren
  • samen online en offline activiteiten doen
  • leuke alternatieven (blijven) aanbieden: sport stimuleren, samen wandelen
  • boots online games offline na
• Doe samen leuke dingen met je kinderen in plaats van dat ze zichzelf steeds zelf moeten vermaken
  • wees niet bang om kinderen zich te laten vervelen
• Meer media produceren en minder consumeren
• Stimuleer vriendschappen met offline ontmoetingen
• (Social media)bedrijven aanpakken met wetgeving en beleid als ze ongezond gedrag uitlokken
• Voorlichting aan ouders: niet belerend, maar informerend over bijvoorbeeld de fysieke gevolgen
• Artsen en andere professionals beter opleiden op dit thema
• Zorg dat kinderen voldoende speelruimte buiten hebben, gemeente jeugdbeleid
• Bij online onderwijs juist offline activiteiten organiseren
• Creatievere werkvormen voor educatie
• Bakje om allemaal mobiel in te leggen voor offline momenten
• Voorlichting en goede content

Bron:  Netwerk Mediawijsheid